Tuesday 8 April 2014

सूक्त - 89

[ऋषि- उशना काव्य । देवता- पवमान सोम । छन्द- त्रिष्टुप् ।]

8494
प्रो स्य वह्निः पथ्याभिरस्यान्दिवो न  वृष्टिः पवमानो अक्षा: ।
सहस्त्रधारो असदन्न्य1स्मे मातुरुपस्थे वन आ च सोमः॥1॥

जो  प्रभु  पर  आश्रित  होते  हैं  निर्भय  जीवन  वे  जीते  हैं ।
मॉ की गोद सदृश ही सुख-कर प्रभु-प्रसाद को वे पीते  हैं ॥1॥

8495
राजा  सिन्धूनामवसिष्ट  वास  ऋतस्य  नावमारुहद्रजिष्ठाम् ।
अप्सु द्रप्सो वावृधे श्येनजूतो दुह ईं पिता दुह ईं पितुर्जाम्॥2॥

कर्म-योग  सुख  की  नौका  है  करती  है  कर्म-नदी  को पार ।
परमेश्वर  सर्वत्र  व्याप्त  है एक-मात्र  है  वह  मेरा आधार ॥2॥

8496
सिंहं  नसन्त  मध्वो अयासं  हरिमरुषं  दिवो अस्य  पतिम् ।
शूरो युत्सु प्रथमः पृच्छते गा अस्य चक्षसा परि पात्युक्षा॥3॥

वह  पावन  पूजनीय  परमेश्वर  धीर  वीर  को  ही मिलता है ।
परमात्मा आश्रय  देता  है  प्रेम-प्रसून  तभी  खिलता  है ॥3॥

8497
मधुपृष्ठं    घोरमयासमश्वं    रथे    युञ्जन्त्युरुचक्र    ऋष्वम् ।
स्वसार ईं जामयो मर्जयन्ति सनाभयो वाजिनमूर्जयन्ति॥4॥

चित्त - वृत्तियॉ  प्रेरित  करती  परमेश्वर  का  करतीं  हैं ध्यान ।
अनन्त-शक्ति का वह स्वामी है दिव्य-शक्ति का देता दान॥4॥

8498
चतस्त्र   ईं   घृतदुहः   सचन्ते   समाने  अन्तर्धरुणे  निषत्ता: ।
ता ईमर्षन्ति नमसा पुनानास्ता ईं विश्वतःपरि षन्ति पूर्वीः॥5॥

परमेश्वर  का  वैभव  दिखता  वह  वैभव  का  है  आधार ।
पात्रानुरूप  वर्चस  देता  है  उसकी  लीला  अपरम्पार ॥5॥

8499
विष्टम्भो दिवो धरुणः पृथिव्या विश्वा उत क्षितयो हस्ते अस्य ।
असत्त उत्सो गृणते नियुत्वान्मध्वो अंशुः पवत इन्द्रियाय॥6॥

कर्म-राह  पर  चल-कर  हम  भी अपना अभीष्ट  पा  सकते  हैं ।
जीवन सार्थक कर सकते हैं गुरु-जन  यही  कहा  करते हैं ॥6॥

8500
वन्वन्नवातो  अभि  देववीतिमिन्द्राय  सोम  वृत्रहा  पवस्व ।
शग्धि  महः पुरुश्चन्द्रस्य  रायः सुवीर्यस्य  पतयः स्याम॥7॥

अज्ञान-तमस को  वही  मिटाते  सबको  देते  हैं  धन - धान ।
चारों- बल  हमको  भी  देना  हे  परमेश्वर कृपा - निधान ॥7॥

3 comments:

  1. यही गीता का ज्ञान है...कर्ता और कारक सब वही है...

    ReplyDelete
  2. गहरे दर्शन से संपोषित संस्कृति के अंग।

    ReplyDelete
  3. वह पावन पूजनीय परमेश्वर धीर वीर को ही मिलता है ।
    परमात्मा आश्रय देता है प्रेम-प्रसून तभी खिलता है ॥3॥

    भक्तिरस में डूबी पंक्तियाँ..

    ReplyDelete